Onze wereld is onttoverd. Snotapen zeilen in hun eentje over de grote oceanen, ook in Patagonië verkopen ze tegenwoordig T-shirts en sleutelhangers, en de maan is allang passé als reisbestemming. In tweehonderdvijftig jaar hebben wetenschap en techniek de aarde van de meeste van haar geheimen beroofd.
In 'De tijd van verwondering' roept Richard Holmes de sfeer op die net voor die grote doorbraken heerste. Holmes kent die spannende periode, de scharnier tussen de achttiende en de negentiende eeuw, heel goed als biograaf van de romantische dichters Shelley en Coleridge, en die twee duiken ook in dit verhaal op: wetenschap en poëzie vertoefden toen nog graag in mekaars gezelschap.
Holmes toont de wereld van de ontluikende wetenschap in een groepsportret van een tiental, hoofdzakelijk Britse, personages. De centrale figuur is Joseph Banks, die als jongeman in 1769 met James Cook naar het paradijselijke Tahiti reisde en terugkeerde met een scheepslading planten en dieren. De meest aandoenlijke van zijn protegees waren Wilhelm Herschel en zijn zus Caroline. Wilhelm was een joodse immigrant uit Hannover die aan de kost kwam als muzikant. In zijn vrije tijd bouwde hij eigenhandig telescopen die de peilloze diepten van het heelal zichtbaar maakten. Vanuit zijn tuin in Bath ontdekte hij eerst Uranus en later talrijke dubbelsterren en verafgelegen nevels. Caroline voegde daar een reeks kometen aan toe.
Van een heel ander kaliber was de flamboyante Humphrey Davey, het wonderkind van de scheikunde. Na een reeks jeugdige experimenten met lachgas exploreerde hij met groot succes het gebruik van elektriciteit in de scheikunde. Heel Europa kende hem als de man die het dodelijke mijngas had gekooid.
Er schuilt ten slotte een vreselijke paradox in dit verhaal: wanneer verwondering omslaat in kennis, is het resultaat vaak botte macht.
Wetenschappers zijn het mooist wanneer ze zoeken, niet wanneer ze vinden.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten